Αντιδράσεις από τους κτηνοτρόφους για αποζημιώσεις και Natura
Του Αποστόλη Ζώη
Αρκετές ήταν οι αντίθετες γνώμες που εκφράστηκαν στην ημερίδα από την πλευρά των κτηνοτρόφων, οι οποίοι ζητούν κυρίως πιο δίκαιη και άμεση αποζημίωση για το ζωίκό τους κεφάλαιο. Τόνισαν χαρακτηριστικά πως η Πολιτεία θα πρέπει να βρίσκεται κοντά τους, στην πράξη και όχι στα λόγια προστατεύοντας με κάθε τρόπο τα ζώα τους τα οποία αποτελούν το κύριο μέσο για τη δική τους και των οικογενειών τους επιβίωση. Επίσης έντονες ήταν οι αντιδράσεις από την πλευρά των κτηνοτρόφων και για το δίκτυο Natura ζητώντας αυτό να δίνει τη δυνατότητα στους κτηνοτρόφους να έχουν μεγαλύτερη έκταση βοσκής για τα ζώα τους. Το πρόγραμμα Το πρόγραμμα LIFE EX-TRA, όπως είναι η κωδική ονομασία του, αφορά στην ανταλλαγή εμπειριών μεταξύ των διαφόρων χωρών της Νότιο-Ανατολικής Ευρώπης (Ρουμανία, Βουλγαρία και Ελλάδα) και τριών προστατευόμενων περιοχών στην Ιταλία, προκειμένου να αυξηθεί η γνώση σχετικά με τις βέλτιστες πρακτικές για τη διατήρηση των μεγάλων σαρκοφάγων (αρκούδα και λύκος). Σχεδόν σε όλες τις χώρες όπου εμφανίζονται φαινόμενα σύγκρουσης μεταξύ μεγάλων σαρκοφάγων και ανθρώπων, υπάρχουν αρμόδιες αρχές και ειδικοί οι οποίοι προσπαθούν να βρουν ικανοποιητικές διαχειριστικές λύσεις. Η διακρατική επικοινωνία και η ανταλλαγή πληροφοριών όμως είναι ανεπαρκείς, και έτσι οι εμπειρίες και οι καλές πρακτικές που αποκτώνται σε μια χώρα μεταδίδονται σε μια άλλη δύσκολα, αν όχι καθόλου. Γι’ αυτό το λόγο η διεθνής προσέγγιση του θέματος είναι τόσο σημαντική. Η περιβαλλοντική οργάνωση ΚΑΛΛΙΣΤΩ, ο εταίρος του προγράμματος από την ελληνική πλευρά σε αυτό το διεθνές πρόγραμμα, σχεδιάζει και εφαρμόζει δράσεις για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και τη συνύπαρξη του ανθρώπου με την άγρια ζωή. Αναπτύσσει δραστηριότητες και συνεργασίες στην Ελλάδα, τα Βαλκάνια και όλη τη ΝΑ Ευρώπη, εστιάζοντας στη διατήρηση των μεγάλων σαρκοφάγων και γενικότερα της βιοποικιλότητας σε ορεινά, δασικά, παραποτάμια και άλλα χερσαία οικοσυστήματα.

Μπορούν να συνυπάρξουν κτηνοτρόφοι και μεγάλα σαρκοφάγα;Τι είπε στην ΕΡΕΥΝΑ ο Καναδός καθηγητής Dr Alistair Bath, ειδικευμένος σε θέματα περιβαλλοντικής κοινωνιολογίας ο οποίος πρόσφατα βρέθηκε στην Καλαμπάκα
Του Αποστόλη Ζώη Κατά πόσο είναι εφικτή η συνύπαρξη ανθρώπων και μεγάλων σαρκοφάγων ζώων; Υπάρχουν αντιδράσεις από τους κτηνοτρόφους και σε ποια σημεία αυτές εστιάζονται; Σε αυτά και άλλα ερωτήματα απαντά ο Καναδός καθηγητής Dr Alistair Bath, ειδικευμένος σε θέματα περιβαλλοντικής κοινωνιολογίας και κυρίως σε θέματα σχέσης/σύγκρουσης Μεγάλων Σαρκοφάγων – Ανθρώπου. Πρόσφατα, συνέβαλε στην ανάπτυξη και έγκριση του «Σχεδίου Δράσης για τη Διατήρηση του Λύκου στη Βουλγαρία» μετά από σειρά συναντήσεων με διάφορες κατηγορίες/ομάδες κοινού (κυβέρνηση, δασικοί υπάλληλοι, κυνηγοί, κτηνοτρόφοι, τουριστικοί πράκτορες, ΜΚΟ). Ο Καναδός καθηγητής βρέθηκε πρόσφατα στην Καλαμπάκα όπου η Αναπτυξιακή Τρικάλων – ΚΕΝΑΚΑΠ ΑΕ σε συνεργασία με την περιβαλλοντική οργάνωση για την άγρια ζωή και τη φύση ΚΑΛΛΙΣΤΩ, διοργάνωσαν ημερίδα με θέμα: «Βέλτιστες πρακτικές για τη συνύπαρξη ανθρώπων και μεγάλων σαρκοφάγων ζώων». Η ημερίδα έγινε στο πλαίσιο προγράμματος LIFE για τη βελτίωση των όρων διατήρησης των μεγάλων σαρκοφάγων και τη μεταφορά βέλτιστων πρακτικών, με την συμμετοχή και της ΕΑΣ Καλαμπάκας. Μπορούν… Ο Καναδός καθηγητής σε δηλώσεις του για την ΕΡΕΥΝΑ ανέφερε πως ο ίδιος πιστεύει ακράδαντα πως μπορούν να συνυπάρξουν σαρκοφάγα ζώα και άνθρωποι, όπως το έχει αποδείξει η μέχρι τώρα εμπειρία του. Ακόμα μιλώντας για την εκδήλωση είπε πως πρόκειται για μια σημαντική εκδήλωση καθώς οι κτηνοτρόφοι είναι από τις πιο ενδιαφερόμενες ομάδες και μπορεί να είναι και από τους πιο σημαντικούς υποστηρικτές της προστασίας των μεγάλων σαρκοφάγων και για αυτό θα πρέπει να τους ακούσουμε. Σε παρά πολλές χώρες της Ευρώπης συνέχισε ο κ. Alistair Bath συμβαίνει το ίδιο, και έτσι πρέπει να μάθουμε από τους κτηνοτρόφους ποια είναι τα κίνητρά τους ώστε να βγάλουμε και τα σωστά συμπεράσματα. Πάντως ο καθηγητής υποστήριξε πως στόχος δεν είναι να πειστούν οι κτηνοτρόφοι αλλά να συνεργαστούμε μαζί τους, ενώ αναφέρθηκε στην περίπτωση της Κροατίας λέγοντας πως συνάντησε κτηνοτρόφους με μέση ηλικίας 77 ετών, εκ των οποίων οι περισσότερες ήταν γυναίκες, όπου ακόμα και ένα πρόβατο να σκοτώσει ο λύκος είναι πολύ σημαντικό για αυτές τις οικογένειες. Επιβάλλεται λοιπόν είπε ο καθηγητής να βρούμε λύσεις και μάλιστα άμεσες για όλους. Δικά του ευρήματα Σε ότι αφορά τα δικά του ευρήματα σε ολόκληρη την Ευρώπη, ανέφερε ο καθηγητής, ενώ οι κτηνοτρόφοι σέβονται τα μεγάλα σαρκοφάγα και θέλουν να τα προστατέψουν, την ίδια νομιμοποιούνται να έχουν συγκεκριμένα συμφέροντα και ενδιαφέροντα. Για αυτό δουλειά μου είναι να βρω σημεία επαφής με όλες τις ενδιαφερόμενες ομάδες. Πάντως ο Καναδός καθηγητής στη συνέχεια τόνισε για μια πρόσφατη επιτυχία αυτής της προσπάθειας η οποία έγινε στη Βουλγαρία. Στην αρχή, υπογράμμισε ο καθηγητής, οι άνθρωποι δεν ήθελαν να ανταλλάξουν ούτε χειραψία, ενώ στη συνέχεια με διάλογο και επαφή είχαμε συνεργασία σε όλα τα επίπεδα. Στη χώρα μας Για την Ελλάδα ο κ. Alistair Bath υπογράμμισε πως ακόμα βρισκόμαστε στην αρχή μιας ενδιαφέρουσας πορείας και αναζήτησης λύσεων και θα δούμε ποια είναι ακριβώς τα συμφέροντα των ενδιαφερόμενων ομάδων. Ακόμα αναφέρθηκε στις περιπτώσεις κτηνοτρόφων που χάνουν τα ζώα τους από επιθέσεις σαρκοφάγων χωρίς να μπορούν να πάρουν αποζημιώσεις, λέγοντας πως πρέπει να δούμε τα προβλήματα και γιατί δεν λειτουργεί το σύστημα των αποζημιώσεων. Ακόμα ο καθηγητής αποκάλυψε πως σε πολλές χώρες της Ευρώπης δεν υπάρχουν θεσπισμένες αποζημιώσεις αν και οι πληθυσμοί των σαρκοφάγων είναι σε μεγάλους αριθμούς, σε σχέση με την Ελλάδα, για να υπογραμμίσει πως ίσως η αποδοχή των πληθυσμών αυτών είναι και μεγαλύτερη ακόμα και όταν δεν υπάρχουν αποζημιώσεις. Οι κτηνοτρόφοι αναπτύσσουν σχέσεις οικειότητας με τα ζώα και να χάσουν έστω και ένα είναι πολύ σημαντικό για αυτούς. Για αυτό πρέπει να δούμε όλες τις λύσεις σε συνεργασία και με τις αρμόδιες κυβερνητικές υπηρεσίες για να δώσουμε πραγματικές και αποδεκτές λύσεις προς όλες τις ομάδες. Το πρόγραμμα Το πρόγραμμα LIFE EX-TRA, όπως είναι η κωδική ονομασία του, αφορά στην ανταλλαγή εμπειριών μεταξύ των διαφόρων χωρών της Νότιο-Ανατολικής Ευρώπης (Ρουμανία, Βουλγαρία και Ελλάδα) και τριών προστατευόμενων περιοχών στην Ιταλία, προκειμένου να αυξηθεί η γνώση σχετικά με τις βέλτιστες πρακτικές για τη διατήρηση των μεγάλων σαρκοφάγων (αρκούδα και λύκος). Σχεδόν σε όλες τις χώρες όπου εμφανίζονται φαινόμενα σύγκρουσης μεταξύ μεγάλων σαρκοφάγων και ανθρώπων, υπάρχουν αρμόδιες αρχές και ειδικοί οι οποίοι προσπαθούν να βρουν ικανοποιητικές διαχειριστικές λύσεις. Η διακρατική επικοινωνία και η ανταλλαγή πληροφοριών όμως είναι ανεπαρκείς, και έτσι οι εμπειρίες και οι καλές πρακτικές που αποκτώνται σε μια χώρα μεταδίδονται σε μια άλλη δύσκολα, αν όχι καθόλου. Γι’ αυτό το λόγο η διεθνής προσέγγιση του θέματος είναι τόσο σημαντική. Η περιβαλλοντική οργάνωση ΚΑΛΛΙΣΤΩ, ο εταίρος του προγράμματος από την ελληνική πλευρά σε αυτό το διεθνές πρόγραμμα, σχεδιάζει και εφαρμόζει δράσεις για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και τη συνύπαρξη του ανθρώπου με την άγρια ζωή. Αναπτύσσει δραστηριότητες και συνεργασίες στην Ελλάδα, τα Βαλκάνια και όλη τη ΝΑ Ευρώπη, εστιάζοντας στη διατήρηση των μεγάλων σαρκοφάγων και γενικότερα της βιοποικιλότητας σε ορεινά, δασικά, παραποτάμια και άλλα χερσαία οικοσυστήματα.
Η ΕΡΕΥΝΑ 13 Δεκεμβρίου 2009, αρ. φύλλου 15379, σελίδα 9