Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΧΑΛΙΚΙΟΥ Του Δημ. Ι. Κωνσταντινίδη

Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΧΑΛΙΚΙΟΥ Του Δημήτρη Ι. Κωνσταντινίδη – Εκπαιδευτικού

Τη Δευτέρα 17 Οκτωβρίου 1943 εφορμούν από τα Τρίκαλα, τα Γιάννινα και την Κόνιτσα τρεις ισχυροί στρατιωτικοί σχηματισμοί των γερμανικών δυνάμεων κατοχής, οι οποίοι έφεραν αντίστοιχα τις ονομασίες «Ανατολική Ομάδα Μάχης», «Δυτική Ομάδα Μάχης» και «Ομάδα Μάχης του Βορά».

Ξεκινά με αυτό τον τρόπο η υλοποίηση μιας από τις μεγαλύτερες εκκαθαριστικές των κατακτητών που έφερε την κωδική ονομασία «Επιχείρηση Πάνθηρας». Ο αντικειμενικός σκοπός των γερμανικών μονάδων ήταν αφ’ ενός μεν ο έλεγχος της οδικής αρτηρίας Τρικάλων-Ιωαννίνων, που ελέγχονταν μέχρι τότε από τις δυνάμεις του ΕΛΑΣ, και αφ’ ετέρου η καταστροφή των βάσεων των ανταρτών που ήταν εγκατεστημένες στα περισσότερα βλαχοχώρια της Πίνδου.

Τη νύχτα της 19^ης Οκτωβρίου ένα τάγμα της «Δυτικής Ομάδας Μάχης» με επικεφαλής τον ταγματάρχη Ράιμουντ Φέσερ (Raimund Feser) ξεκινά από το Μέτσοβο και φθάνει στην τοποθεσία «Μάντρα Χότζα», που δεσπόζει του Χαλικίου, το πρωινό της μεθεπόμενης μέρας (21Οκτωβρίου). Στη συνέχεια βάλλει με όλμους και πυροβόλα εναντίον των ανταρτών του ΕΛΑΣ που είχαν οχυρωθεί στο ύψωμα «Κούτρα Μάρι» σκοτώνοντας τρεις αντάρτες και προκαλώντας ζημιές σε αρκετά σπίτια του χωριού. Την επόμενη μέρα (22 Οκτωβρίου) με διαταγή του Φέσερ πυρπολούνται 49 από τα 130 συνολικά σπίτια του χωριού (απογραφή του 1940).

<!–[if !mso]>st1\:*{behavior:url(#ieooui) } <![endif]–>

Στο αριστερό άκρο ο ταγματάρχης Φέζερ με διαταγή του οποίου καταστράφηκε το Χαλίκι. Το τάγμα του Feser ανήκε στην περίφημη Ορεινή Μεραρχία «Εντελβάις» που ήταν ειδικευμένη στον ανταρτοπόλεμο. Στο μανίκι της στρατιωτικής στολής του Φέσερ διακρίνεται το σήμα της Μεραρχίας « Εντελβάις». Η Μεραρχία «Εντελβάις» ανήκε στο 22^ο Ορεινό Σώμα Στρατού που έδρευε στα Γιάννινα.

Στην έγγραφη αναφορά που υποβάλλει η «η ομάδα Feser» προς το αρχηγείο της Μεραρχίας «Εντελβάις» στα Γιάννινα και υπογράφει ο ανθυπολοχαγός Έλμαρ Τουρν (Elmar Thurn) αναφέρει για τα γεγονότα του Χαλικίου τα εξής:

Σήμα Ασυρμάτου

Εκπομπή Σήματος: 21/10, ώρα 10:00

Λήψη Σήματος: 21/10, ώρα 11:16

Προς τη Γενική Διοίκηση του 22^ου Ορεινού Σώματος Στρατού

«Αποστολέας: Ομάδα Feser»

«H διάβαση 500 μέτρα νοτίως του σημείου 559 ώρα 09.00 ελεύθερη από τον εχθρό. Στις 09.50 ο εχθρός με δύναμη 10 ανδρών και 1 πολυβόλο στην ΓΚΟΥΤΡΑ ΜΑΡΑ 500 μέτρα ανατολικά του σημείου 606. Ώρα 10.00 παρατηρήθηκαν 60 έως 80 άντρες σε χαλαρή διάταξη να κατευθύνονται από το ΧΑΛΙΚΙ προς νότο».

Απόσπασμα από το στρατιωτικό ημερολόγιο της «Ομάδας Φέσερ» με την αναφορά στα γεγονότα του Χαλικίου.

Πηγή: Δημήτρης Κωνσταντινίδης «Επιχείρηση Πάνθηρας».

Ιδιαίτερο όμως ενδιαφέρον παρουσιάζει και η μαρτυρία ενός από τους στρατιώτες που πυρπόλησαν το Χαλίκι όπως την κατέγραψε στο προσωπικό του ημερολόγιο και δημοσιεύεται στο βιβλίο του Γερμανού ιστορικού Φρανκ Μάγερ «Αιματοβαμμένο Εντελβάις». Πρόκειται για τον υποδεκανέα Μπήνερ, ο οποίος αναφέρει:

«Αισθανόμαστε σαν να είμαστε στην πατρίδα μας στα βουνά μας…..Και μετά συνεχίζουμε στο ορεινό μονοπάτι και φτάνουμε στο χωριό Χαλίκι, όπου και σταματάμε. Εδώ περνάμε καλά. Στις 22 Οκτωβρίου, φεύγοντας, βάζουμε φωτιά σε όλα τα σπίτια. Περνάμε και από το Μοναστήρι της Παναγίας, που καίγεται και αυτό… Ρίχνουμε με τους όλμους μας 14 βολές στην απέναντι πλαγιά στο χωριό Συρράκο και πετυχαίνουμε στόχους. Στη συνέχεια τρώμε τα πουλερικά που κλέψαμε…….»

φωτό ! το χωρίο Χαλίκι πριν καεί