Ασπροπόταμος: το σήμερα και το αύριο των χωριών μας.

Γράφει ο Γιάννης Γκέβρος.

Όποιος έχει επισκεφθεί ή κατάγεται από τα χωριά του ορεινού όγκου του Νομού Τρικάλων και ιδιαίτερα της περιοχής του Ασπροποτάμου σίγουρα θα έχει μαγευτεί από την απαράμιλλη ομορφιά τους και την απλότητα του φυσικού παρθένου περιβάλλοντος. Ταξιδιώτες, φυσιολάτρες, ορειβάτες, νομαδικοί κτηνοτρόφοι ή εποχικοί παραθεριστές όλοι μαζί συνυπάρχουν από μερικές μέρες έως κάποιους μήνες (τους θερινούς) δίνοντας ζωή στα χωριά μας.

Προσωπικά κατάγομαι από το Χαλίκι Ασπροποτάμου, ένα παραδοσιακό διατηρητέο οικισμό ο οποίος λόγω της γεωγραφικής του θέσης που ενώνει την Θεσσαλία με την Ήπειρο συγκεντρώνει στοιχεία και από τα δύο γεωγραφικά διαμερίσματα. Διοικητικά ανήκει στην Θεσσαλία, όμως όντας το δυτικότερο χωριό της και απέχοντας μόλις 23χλμ. από το Μέτσοβο σου δίνει μια εικόνα που περισσότερο θυμίζει Ήπειρο. Έχοντας βιώματα, φίλους και αγαπώντας το χωριό που μεγάλωσα, ζώντας εκεί όλα τα καλοκαίρια της παιδικής μου ηλικίας το επισκέπτομαι συχνά και όλο τον χρόνο. Η επαγγελματική μου δραστηριότητα και μόνιμη μου κατοικία είναι στα Φάρσαλα όμως η σκέψη μου είναι πάντα στον Ασπροπόταμο.

Δυστυχώς η περιοχή μας ακολουθεί με το πέρασμα των δεκαετιών μια φθίνουσα πορεία. Η οικονομική κρίση, η φυγή των νέων από την κτηνοτροφία και η απουσία ανάπτυξης στην περιοχή είναι εμφανής. Τα χωριά μας κατοικούνται κατά τους θερινούς μήνες όλο και λιγότερο με τους ελάχιστους μετρημένους στα δάκτυλα των χεριών μας μόνιμους κατοίκους να μοιάζουν με ακρίτες. Το μοντέλο, που επικρατούσε και ακόμα επικρατεί, της νομαδικής κτηνοτροφίας που κατά θερινούς μήνες (Μάιο- Οκτώβριο) ανεβάζει τα ζώα και τους υπόλοιπους κατεβαίνει για χειμαδιά στα πεδινά τμήματα της Θεσσαλίας είναι συνεχώς μειούμενο. Τα κοπάδια έγιναν τα μισά και μαζί τους και η ζωή. Οι παραθεριστές έχοντας κατοικία στον Ασπροπόταμο ελαχιστοποιούν τις μέρες διαμονής τους ή παρατηρούνται και σπίτια κλειστά αποτέλεσμα της εν γενεί οικονομικής δυσπραγίας της Χώρας μας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα της κατάστασης είναι το ότι κατά τις περασμένες δεκαετίες δεν έβρισκες καρέκλα να καθίσεις τα βράδια στις πλατείες των χωριών και σήμερα κινδυνεύεις να μην βρεις μαγαζί ανοιχτό.

Στα θετικά του σήμερα, ευτυχώς υπάρχουν και αυτά, η αύξηση των επισκεπτών, ορειβατών και φυσιολατρών. Των λεγόμενων ξένων όπως συνηθίζουμε να λέμε οι ντόπιοι. Το διαδίκτυο και η αξιόλογη προσπάθεια μεμονωμένων ανθρώπων που αγαπούν τον τόπο τους εμπράκτως συνέβαλε τα μέγιστα σε αυτό. Όμως δεν φτάνει αυτό. Δεν μπορεί το αύριο του Ασπροποτάμου να είναι αυτό.

Το αύριο και η ανατροπή της καθοδικής αυτής πορείας συνοψίζεται σε τέσσερις λέξεις κατά την γνώμη μου: Οργανωμένες κοινότητες και μόνιμη κατοικία με προφανή την αλλαγή μοντέλου που προανέφερα. Τα χωριά μας για να έχουν προοπτική και το μέλλον που τους αρμόζει πρέπει να κατοικηθούν μόνιμα και να γίνουν οργανωμένες αυτόνομες κοινότητες. Για κάποιους εκ πρώτης όψεως μπορεί να φαντάζει ουτοπικό και δύσκολο όμως η περιοχή δεν θα αναπτυχθεί ποτέ με σκέψεις και νοοτροπίες παρελθόντων χρόνων.

Συνολικά στον Ασπροπόταμο σε όλα τα χωριά σήμερα οι μόνιμοι κάτοικοι δεν ξεπερνούν τους 30. Ίσως λέω και πολλούς. Αυτό πρέπει να αλλάξει και να μπορεί μία οικογένεια να μείνει μόνιμα στην περιοχή καλύπτοντας επαρκώς τις βασικές της ανάγκες. Τα δύσκολα εγχειρήματα θέλουν όραμα, μεράκι και δουλειά και προϋποθέτουν υποδομές που σήμερα δεν υπάρχουν. Χωρίς μόνιμους κατοίκους όμως δεν θα υπάρξουν ποτέ.

Η αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της περιοχής και ο παραγόμενος πλούτος θα οδηγήσουν στις υποδομές και στους μόνιμους κατοίκους. Αν ένας κτηνοτρόφος είχε τις υποδομές να βγάλει το χειμώνα με την αρωγή και βοήθεια της πολιτείας γιατί να μην μείνει με το κοπάδι του και την οικογένεια του μόνιμα στον Ασπροπόταμο. Ένα ζευγάρι συνταξιούχων εφόσον υπήρχαν βασικά αγαθά όπως ένα πολυδύναμο Ιατρείο, ένα σουπερ μάρκετ, ένα φαρμακείο γιατί να μην επιλέξει σαν τόπο μόνιμης κατοικίας του τον Απροπόταμο και να περνάει το χειμώνα του στις αστικές ζούγκλες. Εφόσον ζούσαν σε κάθε χωριό 6-7 οικογένειες με παιδιά θα υπήρχε δεδομένη υποχρέωση της πολιτείας η λειτουργιά ενός δημοτικού σχολείου. Ποια θα ήταν η πρόσθετη αξία του κρέατος ή του γάλακτος των κτηνοτροφών που τα ζώα τους θα ήταν μόνιμα στον Ασπροπόταμο. Απλά ερωτήματα για σκέψη.

Μαζί με την κτηνοτροφία, την ξυλεία, την αλιεία πόλος ανάπτυξης και οικονομικής ευημερίας για την περιοχή είναι και ο τουρισμός. Μικρά οικογενειακά καταλύματα θα πρόσφεραν την ζεστασιά του Ασπροποτάμου κάνοντας την περιοχή πόλο έλξης για εκατοντάδες τουρίστες όλο το χρόνο. Τα υπάρχοντα μαγαζιά εστίασης από δευτερεύων εισόδημα θα γινόταν βασική επιχειρηματική δραστηριότητα που θα μπορούσαν να κρατήσουν μια οικογένεια στα βουνά μας. Τα χωρία μας με την ήπια τουριστική ανάπτυξη δεν θα χρειαζόταν να χάσουν το χρώμα τους αλλά να αξιοποιήσουν αυτό που είναι σήμερα η περιοχή. Ένας παρθένος παράδεισος. Και όλο το τουριστικό μικρό αυτό πακέτο με την ζεστή και σωστή φιλοξενία που αρμόζει στην περιοχή μας. Σε αντιδιαστολή με το σήμερα δεν θα πρέπει να υπάρχει επισκέπτης στα χωριά μας που να μην φεύγει με το χαμόγελο στα χείλη. Στην εποχή του διαδικτύου και της άμεσης πληροφορίας αυτό θα είναι το μεγαλύτερο παράσημο για τους Ασπροποταμίτες!!!

Και όταν έρθει η μέρα που οι 30 μόνιμοι κάτοικοι γίνουν 300 σίγουρα θα έχουμε κάνει βήματα μπροστά. Μαζί με όσους θέλουν και μπορούν. Τους ονειροπόλους…