Συμπληρώνονται στις 18 Οκτωβρίου 79 χρόνια από την έναρξη της μεγαλύτερης εκκαθαριστικής επιχείρησης των Γερμανών εναντίον των χωριών της Πίνδου, όπου είχαν τις βάσεις τους οι αντάρτικες ομάδες. Μεταξύ των χωριών που επλήγησαν ήταν και 50 βλαχοχώρια σε όλη την έκταση της Δυτικής Ελλάδος (Δυτική Μακεδονία, Ήπειρος, Αιτωλοακαρνανία). Η γερμανική επιδρομή είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο 185 κατοίκων και την καταστροφή περίπου 2800 σπιτιών. Στις 17 μέρες που διήρκεσε η επιχείρηση «Πάνθηρας» οι βλάχικες κοινότητες στον Ασπροπόταμο, στο Βλαχοτζουμέρκο, σε χωριά του Ζαγορίου και των Γρεβενών γνώρισαν τη βία της κατάκτησης, τη λεηλασία, των αγαθών τους και προπαντός την απώλεια των δικών τους ανθρώπων. Διαλύθηκε έτσι για πάνω από μία δεκαετία η συνοχή της βλάχικης κοινωνίας της Πίνδου, και ξεριζώθηκαν χιλιάδες ανθρώποι από πατρογονικές εστίες πολλών αιώνων. Οι επιδρομείς δεν σεβάστηκαν ούτε τους λατρευτικούς χώρους των θρησκευόμενων χωρικών καταστρέφοντας συνολικά 23 εκκλησίες. Θέλησαν με αυτό τον τρόπο να τους αποκόψουν από έναν από τους πλέον ισχυρούς δεσμούς, που τους συνέδεαν με τον τόπο τους. Η σπάνια φωτογραφία που επισυνάπτω απεικονίζει τον μισοκατεστραμμένο ναό της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού στα Δολιανά-Κρανιάς, που αποτελούσε το θρησκευτικό σύμβολο της ασπροποταμίτικης κοινωνίας. Είναι ευδιάκριτη η πλήρης καταστροφή του επιβλητικού διπλού κεντρικού τρούλου του ναού. Αντίθετα δεν διακρίνεται το επίσης κατεστραμμένο καθολικό του. («Επιχείρηση Πάνθηρας»,3η Έκδοση, σελ.153).
aspropotamos.org 